Түбән Суыксу авылы тарихы

Колхозга  беркетелгән  җирләр  турында.

     Дәүләт  акты  ( 183697 )  буенча  мәңгелеккә  файдалану  өчен  колхозга  беркетелгән      

               Җир  мәйданы                    -1910.62                 9.03.1940  ел

               җәмгыять  җирләре  (га)  -1848.62                 9.03.1940  ел

               каралтылар  өчен  (га)      -62000                    8.10.1951  ел

                                             Колхоз   бирә                                                            Механикалаштыру  училищесына  бирелгән  -63.60  га          Министрлар  Советының    

                                                                                                              3 май,  1957  елгы  № 2666

                                                                                              карары  нигезендә. 

 Агач  эшкәртү  комбинатын  төзү  өчен  бирелгән-  10  га       Министрлар  Советының

                                                                                                             16.03.57  ел  карары  буенча.

                        Җир  мэйданы      җәмгыять  жирләре        каралтылар  өчен

   4615.74 га                 4506.41  га                         109.33 га                  25.11.1956  нчы  ел                         

   4512.14 га                  4402.81  га                        109.33 га                  7.11.1957  нче  ел                                             

       Печәнлек  (га)                                    -80.09 

       Көтүчелек  (га)                                  -83.58

       Яшелчә  бакчалары  (га)                  -4.90

       Яшелчә,  җимеш  бакчалары  (га)  -1.65

       Җәмгыять  каралтылары  (га)        -9.70

       Әрәмәлекләр  (га)                               -1.48                   

Югары  Суык – Су  авылы.

      1768  нче  елдан  башлап  булырга  кирәк,  хәзерге  Югары  Суык – Су  авылы  урынында  берничә  хуҗалык  барлыкка  килә.  Мәскәүдән  полковник  дәрәҗәсендәге  Максим  Ильич  ( аны  Мәксүт )  дип  йөрткәннәр.  Югары  Суык – Су  авылы  булачак  урында  тора  башлый.  Максим  Ильичның  2  хатыны,  12  улы  булган. ( Нәбибулла,  Кәлимулла,  Зәйнулла,  Хәмидулла  һ. б. ).  Максим  Ильич  110  яшендә  вафат  була.  Кабере  Югары  Суык–Су  зиратында.  Ата  кеше  6  улын  Оренбург  каласына  җибәргән.  Алар  өчен  хөкүмәткә  акча  түләп  торырга  кирәк  булган.  Максим  Ильич  үлгәч,  түләүче  булмый  һәм  уллары  мещан  булып  калалар.  Калган  уллары  Югары  Суык – Су  авылында  яшиләр.

      Максим  Ильич  үзе  янына  шушы  тирәдәге  татарларны  чакырып  китергән,  авыл  зурайган.

      Авылда  игенчелек  һәм  терлекчелек  белән  шөгыльләнгәннәр.  Бодай,  арпа,  арыш,  карабодай  чәчкәннәр.  Ат,  сыер,  сарык,  кәҗә  асраганнар.  Кешеләрнең  тормыш   дәрәҗәсе  төрле  булган.  Байлар  3–4,  урта  хәллеләр  1–2  ат  тоткан.  Ярлыларның   аты  булмаган. 

      Югары  Суык-Су еллар  үткән  саен  зурая, үсә.  Тирә-яктан  күчеп  килеп  урнашалар.  Мәсәлән,  Мамадыш  өязе  Текәнеш  авылыннан  Насрый  улы  Гаптелкәрим  килә.  Ул  муллалык  итә.  Җир  үзләштерү  күләме  арта  төшә.

      1897  нче  елда  Рәсәйдә  беренче  тапкыр  халык  санын  алу  ( перепись )  үткәрелә.  Кешеләр  арасында  ризасызлык  куба.  Сан  алуның  кайсы  авыл,  кайда  укыган,  кәсебе,  элек  кайда  торган,  бу  авылга  килеп  күпме  яшәгән  кебек  сорауларына  җавап  биргәндә,  бу  урыслаштыру  өчен  эшләнә  икән  дип  уйлыйлар.  Халык  санын  алырга  килүчеләрне  кыйныйлар.  Заманасы  өчен  укымышлы  кеше  булган  Шиһап  хәзрәт  халыкка  халык  саны  алуның  кирәкле  чара  икәнлеген  аңлаткан.  Бу  фикергә  урядник  Галиулла  да  кушылган.  Халык  бу  аңлатулардан  канәгать  калган,  тынычланган.  Хәсәншин  фамилияле  кеше  Минзәлә  шәһәрендә  офицер  булып  хезмәт  иткән  булган.  Ул  авыл  картлары  исеменә  хат  язып  җибәрә.  Хатта  мондый  юллар  була: “Сөекле  картлар,  һәрбер  авылга  гаскәр  куелачак.  Сез  аларны  хөрмәт  итегез.  Һичбер  зарар  булмас,  әгәр  кертмәсәгез,  харап  булырсыз”.

      Халык  аңлый.  Югары  Суык-Су  авылында  халык  санын  алу  тыныч  кына  үтә.  Гаскәр  авылда  куна,  бер  нәрсә  дә  булмый.

      1898  нче  елда  30  еллап  муллалык  иткән  Шиһап  хәзрәт  вафат  була.  Мулла  хезмәтен  башкаруны  Тәкмәк  волосте  Шепкәбаш  авылыннан  килгән  Нәбиулла  улы  Хәйрулла  дәвам  итә.  Ул  балалар  укыта.  Халык  аны  ярата.  Мәктәп  булдыру  буенча  күп  эш  йөртә,  һәм,  авыл  кешеләренең  актив  ярдәме  белән,  максатына  ирешә.  1900  нчы  елда  Югары  Суык-Суда  120  хуҗалык,  400  кеше  була.  1905  нче  елгы  урыс-япон  сугышына  күп  кеше  алына.  Исән  әйләнеп  кайтучыларга  җир  хәзерге  арт  урамнан  бирелә.  Ул  урамны  хәзер  дә  Маньчжур  урамы  дип  йөртәләр.  Урыс-япон  сугышыннан  исән-имин  туган  авылга  кайтучыларның  исемнәре  билгеле.  Хәмәтдин  Газизов,  Хәмидулла  Сафиуллин,  Арслангали  Тимергалин  Гыйбадуллин,  Мостафа  Мөстәкыймов,  Гайфетдин  Гыйбадуллин,  Гата  Мөстәкыймов  алар.

      1913  нче  елда,  Романовлар  династиясенең  патшалык  итүенә  300  ел  тулу  уңаеннан,  авыллар  бәйрәм  төсен  ала.  Мөгаллим  Хәйрулла  белән  Фәхрулла  хәзрәт  шушы  көннәрдә  Алабуга  шәһәрен  күрергә  баралар.  Шәһәр  бизәлгән,  ашау-эчү,  сый-  хөрмәт  мулдан,  бүләкләр  өләшенә.

      1914  нче  елда  хөкүмәт  тарафыннан  мөселманнарга  мәктәпләр  салырга,  китаплар,  каләмнәр  булдырырга  дип  әйтелә.  Хәйрулла  да  авылга  күп  китап  алып  кайта.

      1914  нче  елгы  беренче  бөтендөнья  сугышына  да  күп  кеше  алына.  Империалистик сугышта  катнашучылар:  Асылгәрәй  Гарифуллин,  Гата  Мөстәкыймов,  Вәлиәхмәт,  Нуриәхмәт,  Шәмсәт  Гайфетдиновлар,  Әсәдулла,  Гайнулла,  Солтан  Дәүләтовлар,  Хәмәди  Гыйльфанов,  Зәки  Шәрәфиев  һәм  башкалар – барысы  14  кеше.

    Крестьяннарның  күбесе,  халык  сүзе  белән  әйткәндә,  “иңе  җиде  чабата,  буе  туксан  чабата”  зурлыктагы  җирдә  иген  игеп  көн  күрә.  Үстерелгән  уңышның  байтагы  бурычларны  түләүгә  китә.  Ул  бурычларга  гомер  сәдакәсе  килеп  өстәлә  (ун  арба  көлтәнең  берсе  муллага  тиешле ).  Агач  сука,  агач  тырма  белән  эшкәртелгән  җирдә  уңыш  гектарыннан  уртача  5 – 5.5  центнердан  артмый.

      Октябрь  рволюциясе  була.  Аннары  гражданнар  сугышы  башлана.  Бу  сугышка    Фатих  Мөхәммәтшин,  Арслангали  Муллагалиев,  Ямалетдин  Җәләлетдинов,  Әхмәтгали  Мостафин,  Шәмсәт  Гавйфетдинов  үз  теләкләре  белән  китәләр.

      Фронт  якынлаша.  Инде  туп  аткан  тавышлар  ишетелә.  Шулай  да  аклар  авылга  зыян  салмыйлар.  Биредә  Гайнелмөхәммәт  Шиһабиевның  уңай  тәэсире  булгандыр  дип  уйланыла.  Чөнки  ул  акларда  прапорщик  булып  хезмәт  итә.  Акларга  әсир  булып  төшкән  Арслангали  Миңлегалиевны  коткаруда  булыша  ул.

      Минзәлә  өязен  аклар  басып  ала.  Авылларга  җәза  отрядлары  җибәрелә.  Ул  отрядлар  совет  власте  яклыларны  әзерлеклиләр.  1918  нче  елның  ноябрь  аенда  шундый  отряд  Чаллыга  китә.  Штабы  сәүдәгәр  Зайнетдинов  өенә  урнаша.  Чаллы  волосте  башкарма  комитеты  рәисе  Пётр  Алексеевич  Судаков  отряд  килүнең  беренче  көнендә  үк  атып  үтерелә.  Икмәк  хәзерләү  буенча  агент  В. М.  Базин  да  шушы  язмышка  тап  була.

      1917  нче  елда  партячейка  оеша.  Аның  секретаре  Ярулла  Алекин  була.  Партячейкада  Миңнегәрәй  Сагыйдуллин,  Йосыф  Якупов,  Хәмәтҗан  Таһиров,  Нурхәмәт  Искәндәров  ( укытучы )  һәм  Шәйхетдин  Мөфтиев  ( Түбән  Суык-Судан )  член  булып  торалар.

      1919  нчы  елда  комсомол  ячейкасы  төзелә.  Аны  волкомолдан  килгән  Зөфәр  Кормашев  оештыра.  Заһит  Вәлиуллин,  Сәгыйрь  Әхмәтшин,  Хуҗи  Шәрәфиев,  Фәхразый  Исмәгыйлов  ячейканың  беренче  членннары  булалар.     

  2007 нче  елның декабрь аенда район  архивыннан  шул елларда  Чаллы  районы башкарма  комитеты  Пленумнары   материалларына нигезләнеп,   Югары  Суыксу  авылы  тарихын  Түбән  Сыуксу  урта  мәктәбенең  тәрбияче- оештыручысы,  музей   җитәкчесе   Ялалова   Фәйрүзә  Файзылгаян  кызы  дәвам  иттерде.

Шушы  елларда  а/с  төзелә.  Комсомоллар  җитәкли.  1930  нчы  елга  кадәр  Югары  Суык-Су  аерым  хуҗалыкларны  берләштерә.

---1919  нче  елда-  имам  метрикәләрне  яңа  властька  тапшыра,  шундый  фәрман  бирелә.

---1920  нче  елда-  мәктәп  шәкертләренә  сынау  булмый.  Укытучы-  Фәхрулла  Сәлимгәрәй.

---1920  нче  елда-  Чаллы  кантон  булды.  Уфада  җыелыш  була,  метрикә  урынына  “Гаилә”  дәфтәрләре  бирелә. 

---1921  нче  елда-  ачлык  килә.  Кеше  күпләп  кырыла.  Архив  әйберләрен  карау  башлана.

---1922  нче  елда  Фәхрулла  белән  Сәлимгәрәй  Мөхәмәтьяров  укыта.  Дин  сабагы  юк.  Дүрт  фән  укытыла. 

---1923-1924  нче  елларда  Фәхрулла  үзе  һәм  хатыны  Разия  дә  укыта.

---1924  нче  елда-  Ихтияр  авылы  Мосабай  Чаллы  волосте  була.

---1924-1926  нчы  елларда  Мөгаллим  Фәхрулла  Гөбәйди  үзе  генә  укыта.  Авыргач,  хатыны  Разия  дәвам  итә.  Фәхрулла  20  ел  укыта.

---1925  нче  елда- икенче  район  Чаллы  кантоны  дип  йөртелә  башлый.  Мәктәптә  19  бала  укытыла.  Башлангычларда  дин  дәресләре  укытырга  рөхсәт  бирелә.

---1927  нче  елда  муллаларны,  хезмәтче  асраучыларны  куу,  әйберләрен  сату  башлана.

---1928  нче  елда  колхоз  төзү  фәрманы  чыга.

---1929-30  нчы  елларда  колхозлашу  тәмамлана.

1930  нчы  елда  Югары  Суык-Су  авылында  “Югары  Үрнәк”  колхозы  төзелә.  Авыл  советы  урнаша.  Югары  Суык-Су  авыл  советы  җирлегенә  3  колхоз  карый:  “Вахитов”  ( Яңа  Мусабай ),  “Кызыл  Татарстан”  ( Куады )  һәм  “Югары  Үрнәк”  (Югары  Суык-Су  үзе).

---Колхозчыларга  икмәк  хезмәт  хакы  исәбеннән  бирелә  башлый.

---Ат  алу,  эшкә  җигү,  үз  мәнфәгатьләрендә  куллану  контрольдә  тотылган. Аерым    хуҗалыклар  ат  тотканнарар,  төрле  сәбәпләр  тапканнар. Тик  бу  рөхсәт  ителмәгән. 

---Колхозга  керүчеләрдән  1000  сум  акча  алынган.

1932  нче  елда  кулакларны,  байларны,  муллаларны  илдән  үк  куу  фәрманы  чыга.  Тиздән  куа  да  башлыйлар.  

1937  нче  ел.  Авыл  советы  секретаре  Мавлявиев  Кыямга  РИК  яхшы  характеристика  бирә.

1938  нче  ел,  14  нче  январь.  Югары  Суык-Суда  сарыклар  фермасы  оештыру  өчен  2  тапкыр  районнан  500 әр  сум  акча  бүленеп  бирелә,  сарык  фермасы  төзелә.

1938  нче  ел,  30  нчы  июнь.  Югары  Суык-Суның  (“Югары  Үрнәк”)  иген  эшкәртердәй  җирләрендә  биологик  үлчәүләр  үткәрәләр.  Нәрсә  чәчәргә  яраклы  җирләр  билгеләнә.

              Арыш – 274  га

              Бодай – 115  га

              Солы – 162  га

              Бәрәңге – 25  га

              Җи тен – 16  га.

1938  нче  ел, 4  нче  октябрь.  Авылларда  халык  саны  алу  үткәрелә.  Анда  Сөләйманов  Хөснемөхәммәт,  Гарифуллин  һәм  Хөсәенов  Барыйлар  катнаша.

1939  нчы  елның  7  нче  февралендә  үткәрелгән  Чаллы  РИК  исполкомы  Пленумында  колхоз  председателе  Шайхутдинов  Г.,  авыл  советы  председателе  Асадуллин  Нуруллалар  катнаша.  Укый – яза  белмәүчелек  белән  көрәш  ничек  баруы  турында  чыгыш  ясыйлар.  Мәктәпкә  йөрергә  тиешле  9  белемсез  булса,  шуның  2 се  укырга  йөрми.  1  нче  Майга  аларны  да  йөртергә  сүз  бирәләр.  РОНО  мөдире  Алексеевка  да  ярдәм  итү  йөкләнә.

1939  нчы  елның  1  нче  мартында  колхоз  һәм  авыл  советы  председательләре  өчен РИКта  Пленум  үткәрелә.  Монда  колхоз  председателе – Гайфутдинов  В.  катнаша. 

1940  нчы  ел,  18  нче  декабрь.  РИК  җыелышында  культура – агарту  эхшләрен  карау  куела.  Авыл  советы  председателе  Асадуллин  Н.  отчёт  тота:

---Югары  Суык-Су  а/с  бютжетны  тулысынча  үти.  Культура – агарту  эшләрен  оештыру  мероприятиеләрен  үткәрүдә  хәтта  расходлау  буенча  арттырып  үтәлә. (104%-105%)

---Югары  Суык-Су  буенча  Верховный  Советка,  авыл  советы  җирлегенә  сайлаулар  буенча  урыннарда  яхшы  эш  оештыруы  өчен  избачитальня  ( китапханә )  мөдире  Минибаев  мактап  телгә  алына. 

1940  нчы  елда  Югары  Суык-Су  мәктәбе  ачыла.  18709  сум  акча  тотыла.

1940  нчы  елда  юл  төзү  эшләре  активлаша.  Югары  Суык-Су һәм  Түбән  Суык-Су  бер – берсенә  ярдәм  итешеп, бирелгән  планны  арттырып  үтиләр  һәм  РИКта  макталалар.

1940  нчы  ел,  8  нче  декабрь,  беркетмә  № 1.  Югары  Суык-Су  авыл  советы  башкарма  комитеты  җыелышында  авыл  советына  округлар  буенча  депутатлар  сайлана:

                             1 округ – Юнусова  Мәрьям

                             2 округ – Шайхутдинов  Л.

                             3 округ – Мубаракшина

                             4 округ – Сайфетдинов

                             5 округ – Шайхутдинов  М.

                             6 округ – Мавлявиев  В.

                             7 округ – Сафина

                             8 округ – Исмагилова  М.

                             9 округ – Сахабиев  М.

                            10 округ – Шарипов  М.

                            11 округ – Сөләйманов  Н.

                            12 округ – Султанов

                            13 округ – Низамова  К.

                            14 округ – Мавлявиев  Н.

Халык  наказларын  төрле  өлкәдә  уңышлы  үтиләр,  халык  ычанычын  яулыйлар.

1941  нче  ел,  18  нче  февраль.  Авыл  советы  председателе  һәм  секретаре  Асадуллин  Н.  һәм  Мавлявиев  К.  биргән  отчёттан  күренгәнчә,  исполкомда  әгъза  булып  5  кеше  тора.

        Совет  депутатлары – 13:    5 се  хатын – кыз

                                                          1 се  партияле

                                                          2 се  ВЛКСМ  әгъзасы.

Югары  Суык-Су  а/с  отчёты буенча  өч  авыл  ( Югары Суык-Су,  Куады,  Яңа  Мусабай )  мәктәпләре, авыл  хуҗалыгы  эшчәнлеге  тикшерелә.

1940  нчы  елда –         Югары  Суык-Су                     Мусабай                     Куады     

      1.  Хуҗалык:                      136                                         62                               124

      2. Кеше  саны:                    594                                        312                              544  

      3. Сайлаучылар:                252                                        122                              243 

Авыл  советы  депутаты – 9  ( 5 се  хатын – кыз )

                           Партияле – 1

                           Комсомол – 2

Авыл  советы  каршында  мәгариф,  бюджет  сәламәтлек  саклау  комиссияләре  эшли.  Аларга  ярдәмгә  12  актив  сайлана.

Сессияләрдә  хайванчылык,  кырчылык,  финанс,  хөкүмәт  йөкләмәләре.  Колхозда  дисциплина  торышы,  совет  бәйрәмнәре,  жалобалар,  гаризалар  карау,  юллар  төзү,  оештыру, эш  планнары  төзү  һәм  кабул  итү,  политагарту  эшләре,  укый – яза  белмәүчелекне  бетерү  мәсьәләләре  карала.

 Халыкны  матбугать  тарату  эшләрендә  газета – журналлар  алдыру  да  төп  чарага  әйләнәләр.  Авыллар  буенча  ул  елларда  болай  тора:

1940  нчы  елда  1  гектардан  алынган  уңыш – 7 ц  34 кг  була.

1940  нчы,  1941  нче  елларда  ук  Югары  Суык-Су  а/с  буенча  3  колхозга  да  басуга  ашламалар  җыеп  түгү  планы  бирелә.  Планны  үтәү  бик  авыр  бара.  70% - 80%  үтәүгә  ирешәләр.

                                   Югары  Суык-Су             Куады               Яңа  Мусабай

    Көл                                 120 ц.                           110 ц.                         60 ц.

    Тирес                             2000 ц.                         4800 ц.                       119 ц.

    Фикель  җыю                 20 ц.                           192 ц.                          90ц.

    Кош  тизәге                     43 ц.                            60 ц.                           35 ц.

    Торф                                  --                                  --                                 --

    Кумж                                 --                                  --                                 --

    Кар  тоту                           --                                350 га                         150 га   

Белем  алу,  белем  бирүдә  бу  елларда  эш  авыр  бара.

Югары  Суык-Су  буенча  Антонов  А.  9  округта  депутат  була.  1940  нчы  елның  1  нче  январенда  РККБга  алына.

1941  нче  Яр  Чаллы  районы  башкарма  комитеты  утырышлары  протоколларыннан  күренгәнчә,  районда  65  авыл  советы  исәпләнә.

1. Югары  Суык-Су  а/с  буенча  ( 3  колхоз  буенса  да )  доход,  доход  чыганаклы  һәм  малсыз  хуҗалыклар  исәпкә  алынган.

2. 1941  нче  елның  1  нче  сентябрендә  а/с  председателе  Асадуллин  Н.  сугышка  алына.  Аның  урынына  Исмагилова  сайлана.

3. Укытучылар  дәрес  калдыручыларның  өйләренә  баралар,  сәбәпләрен  ачыклыйлар.

Мәктәп  колхоз,  сельпо  аркылы  укучыларга  кирәкле  өс  киеме,  аяк  киеме  бүлүгә  һәм  бирүгә  ирешә.

Дәрескә  йөрешнең  түбән  булуы  балаларның  колхозга  күпләп  һәм  ныклап  ярдәм  итүгә  күп  вакыт  сарыф  итүләре  белән  аңлатыла.

1940  нчы  елда  авыл  хуҗалыгына  азык – төлек  җыеп  тапшыруда  балаларның  өлеше  зур.  13  колхоз  100%  белән  тапшыруга  ирешә.

1941  нче  елда  тырышлык  бигрәк  тә  сизелә,  чөнки  28  колхоз  100%  тапшыруга  ирешә.

1942  нче  ел.

---Югары  Суык-Су  авылында  дуңгыз,  чебеш  асрау  башлана.  Фуражга  алыштырып,  Авлаштан  25  дуңгыз,  Бордыдан  200  баш  кош  алалар.

---Югары  Суык-Су  һәм  Түбән  Суык-Су  а/с  спирт  эшләү  заводына  бәрәңге  тапшыруда  катнашалар.

1942  нче  елның  16  нчы  сентябрендә  район  башкарма  комитеты  РИК  председателе  “Фронтка!”  исеме  астында  10  көнлек  декада  эшләре  буенча  нәтиҗә  ясый.  Югары  Суык-Су  а/с  председателе  Мазитов  һәм  колхоз  председателе  Ахметовны  уңыш  җыю, зябька  сөрү,  икмәк  сату  буенча  план  үтәгәннәре  өчен  мактап  үтә:  “Алар  игенне  9  нчы  сентябрьгә  кадәр  җыеп  тапшырдылар,  еллык  икмәк  тапшыруны  82%  ка  үтәделәр  дә”,-ди.

    ---“Фронтка!”  дип  атап  продукция  җыеп озату  эшенә  шәхси  хуҗалыклар,  колхозчылар,  колхозлар  кушылып  китә.  Алар  сөт,  эремчек – брынза,  йон,  йомырка  җыю  планы  үтәүдә  катнашалар.  Сугышка  китүчеләр  күп  булганлыктан,  планны  үтәү  куркыныч  астында  кала.  Ләкин  халык  бөтен  көчен  куеп  планны  үтәргә  тырыша.  Тыл  да  чын  хезмәт  фронтына  әйләнә.

    ---Юллар  төзү  эше  дә  дәвам  итә.  Һәр  кеше  6 шар  көн  булышырга  тиеш  була.  100 км.  арадагы  юлны  бүлешеп  карап  та  тору  кирәк  була.

    ---Урманда  агач  кисү,  утын  әзерләүдә  катнашалар.

    ---Сугыштан  имгәнеп  кайтучыларның  һәм  китүчеләрнең  дә  гаиләләренә  кайгырту  эшләре  алып  барыла.  Күп  балалы  гаиләләргә  2000 шәр  сум  пособиеләр  бирелә.  Бу  эшләрсугыш  баруга,  кыенлыкларның  никадәр  чиксез  авыр  икәнлегенә  карамыйча  сугыш  еллары  буена  бирелә

В  1934  году  в  деревне  Верхние  Суык-Су  по  инициативе  местного  учителя  Сулейманова  Хуснумухамеда  Хуснумухаметовича (заслуженного  учителя  Татарстана)  была  построена  школа,  в  которой  были  учебные  классы,  учительская  комната,  столовая,  огромный  спортивный  зал,  музейная  комната  и  хозяйственная  часть.

В  1979  году  школа  была  закрыта.  Это  было  связано  с  тем,  что  в  городе  Набережные  Челны  началась  всесоюзная  стройка  КамАЗ.  И  молодёжь  стала  перебираться  в  город.

В1991  году  школа  вновь  открыла  двери.  Но  уже  в  новом  виде.  Здание  старой  школы  перенесли  в  центр  села  и  под  одной  крышей  поселились  школа  и  медпункт.  В  данной  школе  работают  опытные  педагоги:  внучка  основателя  школы  Сулейманова  Х. Х. – учитель – методист  Агзамова  Г. А.  и  учитель – методист  Шамсиева  Л. Р.

Агзамова  Гульшат  Авгановна – педагог  с  высшим  образованием.  Учитель  1 категории,  общий  педагогический  стаж – 22  года.  В  течении  многих  лет  выполняет  работу  по  руководству  начальной  малокомплектной  школой,  успешно  сочетая  педагогическую  деятельность  с  хозяйственной.  Она  имеет  высокий  уровень  профессиональной  компетенции.

Шамсиева  Лилия  Рифкатовна – педагог  с  7 летним  стажем,  образование  высшее,  имеет  1 квалификационную  категорию.  Умело  владеет  методикой  анализа  учебно-воспитательной  работы.  Создаёт  благоприятные  условия  личности.  Раскрывает  её  творческие  возможности.

Педагоги  работают  над  проблемной  темой  «Развитие  техники  чтения  у  учащихся  начальных  классов».  Они  внедряют  элементы  новых  технологий  обучения.  Прежде  всего  обращают  внимание  на  коммуникативную  направленность  урока,  усиления            

                                                          Куады  авылы.

      Казан  татарлары  хәзерге  Бәтке  авылы  янына  урыслар  белән  аралашып  утырганнар.  Тормыш  барышында  урыслар  татарларны  куып  җибәргәннәр.  Татарлар  хәзерге  Суык-Су,  Куады  авыллары  урнашкан  җирләргә  килеп  төшкәннәр.  Куады  авылының  исеме  “Куаланган-куылган  сүзеннән  килеп  чыккан.

      Бу  урыннар  каен,  усак,  өрәнге,  имән,  җирек,  карама  агачларыннан  торган  катнаш  урманнар  белән  капланган  булган.  Хәзер  авыл  уртасыннан  ага  торган  елганың  ярлары  әле  ясалмаган,  су  юлы  уйсу  тигезлек  аша  үткән.  Авылның  түбән  очына  сазлык  килеп  терәлгән.  Ул  урынга  бер  йорт  та  салынмаган.  Кешеләр  тора-бара  сазлыкны  киптергәннәр,  өйләр  төзегәннәр,  хуҗалык  булдырганнар.

      Авылда  байлар,  урта  хәлле  һәм  ярлы  крестьяннар  яшәгән.  Ярлыларның  хәле  авыр  булган.  Авыл  байлары  Афзал,  Шәрифулла,  Мөхәммәтша  аларны  үзләренә  эшләткәннәр.  Байларның  да  төрлесе  яшәгән.  Кайберләре  кеше  хезмәтеннән  файдаланган.  Мәликә  апаның  әтисе  Исмәгыйль  абый  Хәсән  байда  ялчы  булып  торган.  Ә  Мөхәммәтҗан  бай  үз  гаиләсе  белән  тырышып  баеган,  бер  ялчы  да  тотмаган. 

 1926 нчы  елда  авылда  мәктәп  ачыла.  Аның  беренче  укытучысы  Хөснехәммәт  Сөләйманов  була.

      1930  нчы  елларда  Куады  крестьяннары  колхозга  берләшәләр  һәм  исемен  “Кызыл  Татарстан”  дип  атыйлар.  Ибрай  Нуриев  колхозның  беренче  рәисе  булган.  Кыям  Мәүләвиев  авыл  Советы  рәисе  була.

Колхозга  трактор  кайта.  Галимҗан  Шәйхиев  һәм  Фатих  Хәмидуллин  беренче  тракторчылар  булалар.

 3  колхоз  “Партизан”,  “Вахитов”,  “Яңа  Үрнәк”  колхозлары  Югары  Суык-Су  авыл  советына  карыйлар.  Колхозчылар  бөтен  сораулар  белән  дә  авыл  советына  мөрәҗәгать  итәләр.

1952  нче  елда  “Партизан”  (Маҗын  авылы)  колхозы  кушыла.

      1957  нче  елда  “Кызыл  Татарстан”,  “Сталин”  исемендәге  колхозга  берләшә.

             Чаллы  районы  башкарма  комитеты 

              Пленумнарыннан  язмалар:

1939  нчы  ел,  8  нче  февраль.  Колхоз,  а/с  председательләре  һәм  районның  предприятие  хуҗалары, (Куады) “Кызыл  Татарстан” колхозы  председателе  Ямалов  һәм  бригадиры  Салагаевлар  катнаша.  38, 39, 40 нчы  елларда  колхозларның  эшчәнлеге,  балалар  бакчалары  оештыру  мәсьәләләре  карала.

1940  нчы  ел,  22 нче  декабрь. 

--Куады  юл  төзү  эшләре  бригадиры  Фасхиев  “Сталин”  колхозын  ярышка  чакыра.

--Күп  балалы  аналарга  2000  шәр  сум  пособиеләр  бирелә  башлый.

Бу  елда:                                        хуҗалыклар  саны – 124

                                                           кеше  саны –               544

                                                                 сайлаучылар –           243  исәпләнә.

--Мәктәптә  түбәндәге  түгәрәкләр  эшли:    

   зоотехника,  агротехника,  алласызлар,  сәяси,  ПВХО,  ГСО,  МОпр,  особнахим.

--Укый – яза  белмәүчеләр  23  тән  14  кә  генә  кала,  укучылар – 85  бала.   92%  йөреш,  71%  өлгереш  бирәләр.

--Куады  халкы  түбәндәге  газета – журналларны  алдыра:

                        Комм унизм  байрагы – 90

                        Яшь  сталинчы –             2

                        Кызыл  Татарстан –       1

                        Совет  әдәбияты –          1

--Куады  басуларында – 886,04 га  җирдә  иген  чәчелә,  3988 ц  уңыш  алына,

 уртача  1 га  дан  4,5 ц  чыга. 

--1940 – 1941  нче   елларда  басу  ашлауга  бирелгән  план  да  авырлык  белән  үтәлә.  Техника,  эшче  куллар  җитмәү  үзен  бик  нык  сиздерә.

                  Тирес  түгү –      4800 ц.

                  Көл  җыю –        110 ц.

                  Фикаль  җыю – 192 ц.

                  Кош  тизәге –     60 ц.

                  Торф –                   --

                  Кумж –                  --

                  Кар  тоту –          350 ц.

Үтәлеш  һәр  төре  буенча   30%  - 83%  тәшкил  итә.

1942 нче  елда  иген  чәчү  авыр  бара.

--“Кызыл  Татарстан”  колхозында  8  культиватор,  1  тукландыру  агрегаты  һәм  20 кул  кәтмәне  (мәтыгы)  әзерләнә.  Кышка  360 га  чәчү  карала.

--Колхоз  җирлегендә  7  доход  бирүче,  доход  чыганаклы  33,  малсыз  110  хуҗалык  була.  Колхоз  председателе  Султанов  сугышка  алына.

--Мәктәптә  мохтаҗ  балаларга  колхоз,  сельпо  аркылы  киемнәр  бүленә,  өләшенә.

--Яшелчә  үстерү,  ит  җитештерү  һәм  сату  планнарын  үтәү  дә  авыр  бара.

--Колхозлар  үзара  ярдәмләшәләр.  Куады  Калиниковкадан  10  дуңгыз ала, аның  урынына  фураж  бирә. 

 --Югары  Суык-Су  а/с  на  караганга  күрә,  бирелгән  бәрәңге  сату  планын  үтәүдә  Куады  да  актив  катнаша.  Бәрәңгене  спирт  заводына  тапшыралар.

1942 нче  ел,  16 нчы  сентябрь.  Колхоз  председателе  Ямалов  көзге  урып – җыю,  иген  сату,  зябька  сөрү  эшләрен  уңышлы  үтәве  өчен  мактала.

                                        Яңа  Мусабай  авылы

Яңа  Мусабай  авылы  1913  нче  елда Өфө  губернасы  Минзәлә  өязе  Указы  нигезендә  төзелә.  Авыл  халкы  тирә  як  авылларыннан  күчеп  килгән  кешеләр  хисабына  арта.  Бу  авылның  төп  халкы    Сарман  районының  Иске  Мусабай,  Иштирәк   авыллары  кешеләре  була.

     1924  нче  елда  (Ихтияр  авылы?)  Мусабай  Чаллы  волостенә  керә.

     1929  нчы  елда  Яңа  Мусабай  авылында  “Вахитов”  исемендә  колхоз  төзелә.

     1952  нче  елда  колхоз  “Югары  үрнәк”  колхозына (Югары  Суык – Су)  кушыла.

     1958  нче  елда   “Югары  үрнәк”  колхозы  составында  “Сталин”  колхозына  кушыла.

     1961  нче  елда  биш  авылны  берләштергән  колхоз  “Коммунизм”  исемен  йортә  башлый.

Совет  власте  еллары  кешеләрнең  тормышына  зур  үзгәрешләр  алып  килә.  Колхоз  төзелү,  күмәк  эшләр,   тамак  туйдыру   өчен  күп  хезмәт  кую,  хезмәт  көненә  ашлык  алу,  мал  асрап  көн  күрү  мөмкинчелеге  туу;  трактор,  машиналар  кайту,  аларны  җегәрләүчеләрнең  илһамланып  басу  киңлекләрен  үзләренә  буйсындырулары,  мул  иген  үстерүләре,  малчылык,  үсемчелек, кошчылык белән  шөгыльләнүләре  колхозның  гына  түгел,  ә  кешеләрнең  дә  тормышын  мәгънәле  иткән,  алга  таба  өмет  уяткан. Көннән – көн  матурлана  барган  тормыш  авыл  халкының  көн  итмешен  җиңеләйткән.   

Матур  тормышның  тәмен  тату  халыкка  фашистларга  каршы  сугышта  да  илне  саклап  калырга  көч  биргән.  Авылдан  киткән .........ир – егет яу  кырында,  киләчәк  буыннарны  яклап,  башын  салган, ..... се  генә  исән  сау  кайткан.

      Сугыштан  соң  исән - сау  кайткан  ир – атлар  тормышны  аякка  бастыруда  фидакарьләрчә  хезмәт  куялар.

     Исемнәрен  мәңгеләштерерлек, авыл  тарихы   битләренә  язып  калдырырлык  авыл  алдынгылары,  булдыклылары  бик  күпкә  мөһим .

                                  Маҗын  авылы.

      Маҗын  моннан  150-200  еллар  элек  барлыкка  килгән.  Биредә  элегрәк  чирмешләр  яшәгән.  Алар  акрынлап  бу  җирдән  күчеп  киткәннәр.  Иделнең  аргы  ягыннан  керәшен  татарлары  күчеп  утырган.

      Авылның  исеме  турында  төрле  фикерләр  бар.  Беренче – бирегә  беренче  булып  килеп  урнашкан  кешенең  исеме  Маҗын  булган.  Икенчесе – бу  сүз  чирмешләрнең  нинди  дә  булса  атамалары  булган,  диләр.  Кайберәүләр  исә Бондюг  ягында  Маҗын – Мной  авылы  булган,  кешеләр  шуннан  күчеп  килгәннәр,  диләр.

      Авыл  акрынлап  зурая.  Ачлык  елларында  булса  кирәк,  кыргызлар  күчеп  килә.  Аверьяновларны,  шуңа  нигезләптер  инде,  “кыргыз”  дип  йөртәләр.

      Маҗын  авылы  табигатьнең  матур  урынына  урнашкан.  Таулар,  тау  битләрендәге  җимеш  куаклары,  җиләклекләр,  калын  үләнле  печәнлекләр,  көмеш  сулы  чишмәләр.

      Авыл  кешеләре  яуларда  катнашкан,  байтагы  шунда  башларын  салган.  Константин  Федоров ( 1894  нче  елгы )  беренче  империалистик  сугышта  катнашкан.  Аның  туганы  Кузьма  Федоров  патша  армиясе  офицеры.  Ул  сугышта  була.

      1930 нчы елларда  колхозлашу  тәмамлана.  Колхозны  “Партизан”  дип  атыйлар. Беренче  колхоз  председателе  итеп  Шәрәфиев  Әкъмәл  сайлана.

      Бөек  Ватан  сугышына  авылдан  46  кеше  китә.  18 е  генә  әйләнеп  кайта,  28  кеше  яу  кырларында  мәңгегә  ятып  кала.  

      1952  нче  елда  колхоз  “Кызыл  Татарстан”  колхозына  кушыла . Югары  Суык-Су  авыл  советына  карый.

      1958  нче  елда  “Сталин”  колхозына  кушылалар

      1972  нче  елда  янгын  чыгып, 30  хуҗалык  янып  бетә. Колхоз,  авыл  һәм район кешеләре  ярдәм  итәләр.  Кешеләр  яңа  йортлар  җиткереп  чыгалар.  Яңа  Маҗын  авылы   барлыкка  килә.  

                                        Яңа  Мусабай  авылы

Яңа  Мусабай  авылы  1913  нче  елда Өфө  губернасы  Минзәлә  өязе  Указы  нигезендә  төзелә.  Авыл  халкы  тирә  як  авылларыннан  күчеп  килгән  кешеләр  хисабына  арта.  Бу  авылның  төп  халкы    Сарман  районының  Иске  Мусабай,  Иштирәк   авыллары  кешеләре  була.

     1924  нче  елда  (Ихтияр  авылы?)  Мусабай  Чаллы  волостенә  керә.

     1929  нчы  елда  Яңа  Мусабай  авылында  “Вахитов”  исемендә  колхоз  төзелә.

     1952  нче  елда  колхоз  “Югары  үрнәк”  колхозына (Югары  Суык – Су)  кушыла.

     1958  нче  елда   “Югары  үрнәк”  колхозы  составында  “Сталин”  колхозына  кушыла.

     1961  нче  елда  биш  авылны  берләштергән  колхоз  “Коммунизм”  исемен  йортә  башлый.

Совет  власте  еллары  кешеләрнең  тормышына  зур  үзгәрешләр  алып  килә.  Колхоз  төзелү,  күмәк  эшләр,   тамак  туйдыру   өчен  күп  хезмәт  кую,  хезмәт  көненә  ашлык  алу,  мал  асрап  көн  күрү  мөмкинчелеге  туу;  трактор,  машиналар  кайту,  аларны  җегәрләүчеләрнең  илһамланып  басу  киңлекләрен  үзләренә  буйсындырулары,  мул  иген  үстерүләре,  малчылык,  үсемчелек, кошчылык белән  шөгыльләнүләре  колхозның  гына  түгел,  ә  кешеләрнең  дә  тормышын  мәгънәле  иткән,  алга  таба  өмет  уяткан. Көннән – көн  матурлана  барган  тормыш  авыл  халкының  көн  итмешен  җиңеләйткән.  

         Түбән  Суык – Су  авылы

       Авыл  уртасыннан  ярлары  инде  шактый  тирәнәйгән  инеш  ага.  Аңа  Югары  Суык–Су,  Куады,  Маҗын  авыллары  аша  килә  торган  кечкенә  кушылдыклар  тоташа.

      Авыл  тарихы  вакыйгаларга  шактый  бай.  Түбән  Суык–Су  барлыкка  килгәнче,  хәзерге  Маҗын  авылы  урынында,  чирмешләр  яшәгән.  Ләкин  алар  тормыш  авырлыгыннанмы,  китеп  беткәннәр.  Хәзерге  Түбән  Суык-Су  урынына,  су  буендагы  борылмага  бер  урыс  йорт  сала,  шунда  урыс  авылы  булуын  тели.  Милли  дошманлык  көчле  булу  сәбәпле,  Югары  Суык–Судан  татарлар  килеп,  аның  йортын  яндыралар,  хуҗасын  куып  җибәрәләр.

      Кабаттан  урыслар  килеп  нигезләнү  куркынычы  булганлыктан,  Югары  Суык-Су  авылы  икегә  бүленә.  Суык  сулы  инешнең  агым  уңаеннан  түбән  өлешенә  урнашканга  күрә,  авылның  исемен  Түбән  Суык–Су  дип  атыйлар.  Авылга  беренче  булып  Мәксут  исемле  кешенең  уллары  Солтан,  Габидулла,  Нәбиулла  күчеп  урнашалар.

      Түбән  Суык–Суда  колхоз  1929  нчы  елда  төзелә.  Хуҗалыкка  “Кызыл  су”  дип  исем  кушыла.  Барый  Шәрәфетдиновны  беренче  рәис  итеп  сайлыйлар.  Күмәкләшкән  хуҗалык  беренче  елны  “Коммуна”  дип  йөртелә.  Аның  бер  ургычы,  бер  ашлык  сугу  машинасы,  20  аты,  10  сабаны,  5  агач  тырмасы  була. 

      1930  нчы  елда  бөтен  авыл  күмәк  хуҗалыкка  берләшә.  Колхоз  үсә.  Җир  эшләрен  башкару  акрынлап  “тимер  ат”лар  иңсәсенә  күчерелә.  Хуҗалыкта  яхшы  сортлы  бөртекле  ашлык  үстереп,  7  районны  шул  ашлык  белән  тәэмин  иткән  өчен  колхозга  Сталин  исеме  бирелә.  Колхоз  1938 – 1954  нче  елларда  шушы  исем  белән  йөртелә.

      Бөек  Ватан  сугышы  авылның  үсешен  тоткарлый.  Сугышка  180  гә  якын  ир-ат  китә.  Аларның  80 е  авылга  кире  әйләнеп  кайта.  Бөек  Ватан  сугышында  җиңүнең  26  еллыгын  билгеләп  үтү  көнендә  ил  азатлыгы  хакына  сугыш  кырларында  ятып  калган  авылдашлар  истәлеген  мәңгеләштерү  өчен  һәйкәл  төзелде  ( 1971 ).

      Тылдагыларга  җиңел  булмады  сугыш  елларында. Бөтен  эш  хатын–кызларга,  карт–корыларга,  бала–чагаларга  калды.  Сугыш  башында  ук  оборона  фонды  булдыру  хәрәкәте  җәелдерелде.  Авыл  халкы  ул  фондка  акчаларын  яки  эш  хакларының  бер  өлешен  биреп  барды.  Сугышчылар  өчен  кыска  тун,  киез  итек,  бияләй,  телогрейка  җыелды.  1942–1944  нче  елларда  танк  колонналары,  авиаэскадрильялар  төзү  өчен  акча  җыеп  тапшырылды.

      Ул  елларда  көнне  төнгә  ялгап  фидакарь  хезмәт  куйган  хатын-кызларны  күпләп  санарга  мөмкин.             

                   Түбән  Суык-Су  авыл  советы.

1938  нче  ел,  4  нче  октябрь.  Халык  санын  алу  башлана.  Түбән  Суык-Суда  Тазетдинов  Миргаҗәм,  Шайдуллин  Рәшитләр   катнаша.

1938  нче  ел.  РОНО,  авыл  советы  һәм  мәктәп,  избачларның  өлкәннәр  һәм  яшьләр  арасында  аз  укый – яза  белүчеләрнең  белемен  күтәрү  буенча  укулар  оештырырга  кушыла.

--Авыл  советы  председателе  Сафиуллин  Зәки,  колхоз  председателе  мәктәп  директорларына  авылда  балалар  яслесе  оештыру  йөкләнә.

1939  нчы  ел.

--а/с  председателе – Хакимуллин  Гильмулла,

--секретарь – Ахметшин  Нури  Ахметшович.  Ул  1935  нче  елдан  секретарь  булып  эшли.  Эшен  яхшы  башкара.  Үзенә  РИК,  эшендә  яхшы  эшләвен  белдереп,   уңай   характеристика  бирә.

1940  нчы  ел.  А/с  председателе  Хакимуллин  үзенең  отчётында  а/с  буенча  30,588  сум  доход  кертелүен,  расходлануын  әйтә. 

1940  нчы  елда  урта  мәктәпләр  ачылу  сәбәпле,  Түбән  Суык-Су  а/с  буенча  18709  сум,  Югары  Суык-Су  а/с  буенча  12251 сум – аз  күләмдәге  акча  доходка  керә  һәм  расходлана.

1940  нчы  ел,  21  октябрь.  Түбән  Суык-Су  а/с  секретаре  Сафиуллин  Н.  алыштырыла.  Аның  урынына  Гайсин  Х.  Г.  куела.  Ул  вакытта  була:

      --исполкомда әгъзалар – 3    

--совет  депутатлары – 10

--шулардан  партияле – 1

--ВЛКСМ  әгъзасы – 3

Авыл  советы  каршында  мәгариф,  бюджет,  сәламәтлек  саклау  комиссияләре  эшли.  Аларга  ярдәмгә  12  актив сайлана.

Авыл  советы  колхозның  барлык  эшләрен:  язгы,  җәйге,  көзге  кыр  эшләрен  оештыруда  зур  җаваплылык  тотып  булыша.

1941  нче  ел,  14  нче  январь.  Түбән  Суык-Су  а/с  башкарма  комитетының  председателе  һәм  24  нче  округ  депутаты  Сафиуллин  З.  отчёт  тота.

--Түбән  Суык-Су  избачларның  уңыш  җыю  чорында  политагарту  эшләре  актив  җәелдереп  җибәрүләре  турында  РИКта  мактап  искә  алалар.

--Юл  төзү  эшләрендә  Югары  Суык-Су  һәм  Түбән  Суык-Су  бригадалары  җиткерелгән  планны  тырышып  үтиләр,  бер – берсенә  ярдәмләшеп  эшлиләр.  Бу  турыда  РИК  Пленумында, еллык  отчётта  искә  алына.

      --Районда  65  авыл  советы  исәпләнә.

--Түбән  Суык-Су  а/с  һәм  “Кызыл  Октябрь”  колхозы  буенча  доход  бирүче  7  һәм  доход  чыганагы  бар  хуҗалыклар  40  исәпләнә.

--А/с  депутатлары – 3,  9  актив  эшли.  Культура  агартуда  13  кеше  исәпләнә.  Шуларның  5 се  хатын – кыз.  3  комиссия  эшли:  бюджет,  культура,  агарту.

1941  нче  ел,  24 нче  декабрь.  А/с  председателе  Гайсин  К.  сугышка  алына.  Ахметшин  Н. ( ВЛКСМ  әгъзасы)   куела.  Ярдәмчесе  итеп  Валиева  И.  кала.

--Урман  кисү  эшләре  башлана.  Кешеләрне  лесхозга  сугыш  өчен  утын  хәзерләргә  җибәрәләр.

--

1941  нче  ел.  Сафиуллина  а/с  председателе  булып  кала.  Валиева  китә.

--Райондагы  4  ясленең  берсе  Түбән  Суык-Суда  була. 

--А/с  колхозның  ит  планын  үти  алмый.

1942  нче  ел,  5  декабрь.  А/с  председателе – Мустафин,  секретаре – Сафиуллиналар  эшли. 

--Түбән  Суык-Су  спирт  заводына  спирт  өчен  бәрәңге  тапшыру  планын  үтәүдә  зур  тырышлык  сала.

1942  нче  ел,  16  нчы  сентябрь.  Район  советында  а/с,  колхоз  председательләре  җыелышында  РИК  председателе  “Фронтка!”10  көнлеге  декадасы  эшләре  нәтиҗәсен  игълан  итә.  Уңыш  җыю,  сөрү,  икмәк  сату  буенча  план  үтәгәннәре  өчен  “Сталин”  колхозының  да  уңышлы  эшләүләре  билгеләнеп  үтелә.

--“Фронтка!”  дип  атап  продукция  җыеп  озату  эшенә  шәхси  хуҗалыклар,  колхозчылар,  колхозлар  кушылып  китә.  Алар  сөт,  эремчек – брынза,  йон,  йомырка  җыю  планы  үтәүдә  катнашалар.  Сугышка  китүчеләр  күп  булганлыктан,  планны  үтәү  куркыныч  астында  кала.  Ләкин  халык  бөтен  көчен  куеп  планны  үтәргә  тырыша.  Тыл  да  чын  хезмәт  фронтына  әйләнә.   

--Юллар  төзү  эше  дә  дәвам  итә.  А/советының  бөтен  комиссияләре  буенча,  юллар  төзү  буенча  һәр  җаваплы  кеше  үз  участогы  өчен  җавап  бирә,  тәрбияләп  тота.  Һәр  кеше  6 шар  көн  булышырга  тиеш  була.  100  км  арадагы  юлны  бүлешеп  тә  карап  тору  кирәк  була.  Урманда  агач  кисү,  утын  әзерләүдә  катнашалар.

--Сугыштан  имгәнеп  кайтучыларның  һәм  китүчеләрнең  гаиләләрен  кайгырту  эшләре  алып  барыла.      

 Бөтен  җитешсезлекләр  бетерелә.  Укый – яза  белмәүчелек  белән  көрәш  тәмамлана.  Планнар  үтәлә  башлый.  Гомуми  сугышчан  белем  бирү  тәмамлана.  ПВХО  нормаларын  район  буенча  465  кеше  биреп  чыга.

--Күп  балалы  аналар  ачыклана.Районнан  пособиеләр  бирелә  башлый (2000 күләмендәге).  Бу  эшләр  сугыш  баруга,  кыенлыкларның  никадәр  чиксез  авыр  икәнлегенә  карамыйча  сугыш  еллары  буена  бирелә.  

                 
                       1918 нче  елларда  авылларда  авыл  советлары  төзелә.

1935 нче  елда       авыл  советы  председателе – Сафиуллин  Зәки.

                                Секретаре – Ахметшин  Нури  Ахметшович.

1938 нче  елда      секретаре – Сафиуллин  Нәбиулла.

1939 нчы  елда     авыл  советы  председателе – Хакимуллин  Гильмулла.

1940 нчы  елда     секретаре – Хакимуллин  Гильмулла.

                                Сафиуллин  Н.  урынына  секретарь – Гайсин  Х.  Г.  куела.

1941 нче  елда       Сафиуллин  З. ( колхоз  председ. )  һәм  Гайсин  Х.  Г. сугышка  китәләр.

                                Авыл  советы  председате – Сафиуллина  кала.

                                Секретаре – Валиева  була.

1942 нче  елда       Мустафин  Әхмәт  эшли.

                                Сафиуллина – секретарь.

1943 – 1956  нчы  еллар:                               

                                Ахметзянов  Нәкыйп.

                                Сабанаев ( Түбән  Кама ).

                                Хамитов  Гыйләҗи.

1956 нчы  ел.   Хаҗиев  М. – авыл  советы  председателе.

1958 нче  ел .  Мавлявиева  М. – авыл  советы  председателе.

1963 нче  ел.  Ахметова  Наҗия – авыл  советы  председателе.

1967 нче  ел.  Ахметзянов  Нәкыйп – авыл  советы  председателе.

1969 нчы  ел.  Гыйззатуллин  Хәниф  Файзылхапович – авыл  советы  председателе.

1973 - 1979еллар - Хазиев  Я. – авыл  советы  председателе.

1979 – 1995 еллар -   авыл  советы  председателе  Мустафин  Васил  Сафич.

                                     секретарь                                  Сафиуллина  Люция

1995 – 2003 еллар -   авыл  советы  председателе  Фарсыев  Фирдинанд  Ягудович.

                  Гайсина Сирина – секретарь, Сөләймәнова Люция, Гарипова  Фарида – баш    

                   хисапчылар..           

2004 – 20...еллар -   авыл  советы  председателе  Ягъфаров  Хәсән  Гумерович .

Хисапчылар:  Гарипова  Фәридә,   Хайруллина  Миләүшә,  секретарь – Гайсина  Сирина;

Хисапчы  Вазиева  Л.,   секретарь –Ахунова  Г.Р.

                 
                              Түбән  Суык-Су  авылы.

                                    Колхоз  “Кызыл – Су”.

Беренче  артельне  оештыручы  Гарайшин  Хөсәен  була.

Колхоз  йорты  күпергә  каршы  якта  түбәнлектә  урнаша.  Кулаклар  йортыннан  салынган  була.   

1930 нчы  ел.  Беренче  колхоз  төзелә,    колхоз  председателе     Шарафиев  Барый  була. 

1931 нче  ел.  Гайсин  Х. – колхоз  председателе.  1932 нче  елдан  колхозның  счетоводы.  1940 нчы  елда  авыл  советы  секретаре  булып  күчә.

1932 нче  елдан  Гайфетдинов    а/с  председателе?   ------------------

            1939 нчы  елдан  башлап  колхоз “Сталин”  дип  атала  башлый.

1939 нчы  ел. Сафиуллин  Зәки – колхоз  председателе.  1941 нче  елда  сугышка  китә.

1941 нче  ел.  Сафиуллин  Заһид – колхоз  председателе.  1942 нче  елда  сугышка  китә.                         

1942 нче  ел. Валиахметов  Исмәгыйл – колхоз  председателе.

1942 нче  ел,  5 нче  декабрь.  Мазитов  Ш. – колхоз  председателе.

1946 нчы  ел.  Миннибаев – председательлектән  төшерелә.  Аның  урынына  Гарайшин  Фахрулла  куела.

1956 – 1957 нче  еллар.  Хазиев  Л. – колхоз  председателе.

                                          Хазиев Шәмселәхмәт – баш  хисапчы.

1958 – 1961 нче  еллар.  Хамитов  Гыйлаҗиян – колхоз  председателе.

            1961 нче  елдан  колхоз  “Коммунизм”  дип  атала  башлый.     

1962 – 1966 нче  еллар.  Давлетшин  Алмас – колхоз  председателе.

1967 – 1986 нче  еллар.  Юнысов  мөнәвир  Юнысович – колхоз  председателе.

                                           Баш  хисапчы – Валишина  Зәйнәп  (1974 нче  елдан).

1986 – 2005 нче  еллар. Кадыров  Рафаэл  Габднурович – колхоз  председателе.

1996 нчы  ел,  26 нчы  июнь,  ПК  “Суык-Су”  дип  атала.

2005 нче  елдан  ОАО  Корпорация  ПК  “Суык-Су”  дип  атала. Җитәкчесе – Салахов   Айдар.

2006 нчы  елдан  ОАҖ  “Тукай  азык – төлек  корпорациясе + “.  Җитәкчесе Вахит  Ш.Ш.

Соңгы яңарту: 2013 елның 8 апреле, 10:48